TORUŃSKIE OBIEKTY HANZEATYCKIE

Toruń był w przeszłości prężnie działającym ośrodkiem handlowym, domem dla wielu kupców i miejscem zawierania licznych interesów. Hanzeatyckie dziedzictwo i handlowe tradycje miasta wciąż dostrzec można spacerując ulicami toruńskiej starówki. Poniżej znajdziecie spis miejsc i obiektów powiązanych z kupiecką historią miasta.

1. Ulica Żeglarska

Jedna z głównych ulic Starego Miasta, łącząca Rynek Staromiejski z dzisiejszym Bulwarem Filadelfijskim, była w przeszłości najbardziej reprezentatywnym traktem. To właśnie tędy, przez główną miejską bramę, biegła droga, którą wprowadzani byli do miasta najznamienitsi goście, w tym również polscy królowie. Ważniejsze postacie toruńskiego kupiectwa dążyły do ustanowienia tutaj swojej siedziby. Tym samym przy ul. Żeglarskiej można dziś odnaleźć np. dom należący dawniej do Albrechta Reusse, który był dowódcą kontyngentu hanzeatyckiego mającego w zarządzie Sztokholm (Żeglarska 16) lub najstarszą siedzibę bractwa kupieckiego (Żeglarska 5). Przy skrzyżowaniu z ul. Kopernika znaleźć można tzw. Aleję Gmerków. W nawierzchni ulicy zatopiono tu tablice z gmerkami kupieckimi i nazwiskami wielkich rodów patrycjuszowskich. Gmerk to znak, którym kupcy oznaczali partie towaru ładowane później na statek

2. Ratusz Staromiejski

Posadowiony na głównym placu obiekt to Ratusz Staromiejski. Zachodnie skrzydło tego okazałego gmachu stanowią sukiennice, a zatem miejsce, gdzie handlowano sprowadzanym z Flandrii suknem. Sam gmach jest genialną kompilacją motywów, jakie torunianie zaczerpnęli, goszcząc w Brugii oraz Ypres, a wieża Ratusza jest wariacją na temat strażnicy i dzwonnicy w typie beffroi. W Ratuszu mieściło się również archiwum pruskiego kwartału Hanzy.

3. Katedra św. św. Janów

Najokazalszą świątynią Torunia jest znajdująca się przy ul. Żeglarskiej katedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Obiekt postawał przez kilkaset lat powiększając swoje rozmiary w tym czasie. Budowę uwieńczono w 1500 r. zawieszając na szczycie wieży 7 tonowy dzwon Tuba Dei. W kościele tym ochrzczony został Mikołaj Kopernik. W środku, w południowej nawie wciąż oglądać można wykorzystaną w tym celu chrzcielnicę. W prezbiterium z kolei znajduje się brązowa płyta nagrobna małżonków von Soest. Jan i Małgorzata byli potentatami w handlu ruskim woskiem, a przez ich ręce przechodziła ogromna część surowca, który trafiał następnie do zachodniej Europy. Płytę sprowadzono z Brugii. W kościele znaleźć można jeszcze więcej obiektów o ciekawej i długiej historii.

4. Dom Kopernika

Znajdująca się przy ul. Kopernika 15 kamienica (dziś wraz z nr 17 jest to muzeum) to typowy przykład domu-składu, czyli obiektu, który jest jednocześnie mieszkaniem i magazynem bogatego kupca. Kształt i wystrój siedziby przywodzą na myśl podobne kamienice rozsiane po innych ośrodkach zrzeszonych w Hanzie. Samo nazwisko mieszkającego tu niegdyś astronoma również nawiązuje do hanzeatyckiej przeszłości. Kopernikowie swe nazwisko zawdzięczają miedzi (Kupfer – Kopper – Cuprum), której wydobyciem lub obrotem zajmowali się przodkowie Mikołaja.

5. Herby miast partnerskich

W nawierzchni deptaka, biegnącego ul Szeroką oraz Królowej Jadwigi, znaleźć można zatopione w nawierzchni tablice z herbami miast. Występują tam ważne ośrodki Hanzy, a także jej kantory. Oprócz miast hanzeatyckich widać tam również herby prężnych ośrodków handlowych, które nie należały do Związku, ale prowadziły ożywioną wymianę z kupcami toruńskimi.

6. Muzeum Historii Torunia

Pragnąc dowiedzieć się czegoś o historii miasta warto zajrzeć do muzeum mieszczącego się u zbiegu ulic Ciasnej i Łaziennej. Znajdująca się ukazuje Toruń jako miasto hanzeatyckie, w którym kwitł handel i rzemiosło, w warsztatach powstawały naczynia, buty, przedmioty codziennego użytku, a Wisłą spławiane były towary do odległych miejsc. Na wystawie nie pominięto także historii bardziej rzemieślniczego w swym charakterze Nowego Miasta Torunia.

7. Dwór Artusa

Jednym z monumentalnych budynków znajdujących się przy Rynku Staromiejskim (nr 6) jest Dwór Artusa. Obecny budynek ukończony został pod koniec XIX wieku, stoi jednak w miejscu poprzednich założeń tego typu. Pierwszy Dwór Artusa wzniesiono tu w XIV wieku. Należał on do elitarnego Bractwa Świętego Jerzego, które pielęgnowało różne formy życia towarzyskiego i religijnego. Zrzeszało ono przedstawicieli najznamienitszych rodów patrycjuszowskich i bogatych kupców. Stowarzyszenia tego typy były charakterystyczne dla miast hanzeatyckiej Europy.

8. Toruńskie spichlerze

Na terenie Starego Miasta do dziś zachowało się kilkadziesiąt spichlerzy, w tym kilka gotyckich. Niekiedy trudno dziś już rozpoznać ich dawną funkcję, świadczą jednak one o kupieckiej tradycji Torunia. Jedne z najlepiej zachowanych obiektów tego typu znaleźć można u zbiegu ulic Piekary oraz Rabiańskiej. Druga z tych ulic swą nazwę brać ma od niemieckiego der Rabe, tj. kruka – ptaka, który upodobał sobie to miejsce ze względu na ilość przechowanego dawniej w tutejszych spichlerza zboża.

9. Port wiślany

Dziś trudno zlokalizować dokładne miejsce, w którym znajdował się toruński port wiślany, przystosowany już w średniowieczu do przyjmowania nawet pełnomorskich okrętów. Jemu właśnie zawdzięczało miasto swój prężny rozwój i bogactwo. To dzięki niemu tutejsi kupcy utrzymywali kontakty handlowe z dużą częścią Europy, żeglując przez Morze Bałtyckie m.in. do Skandynawii, północnych Niemiec czy dalej, do Flandrii i Anglii. Port znajdował się u wylotu ul. Ducha Świętego i rozciągał się dalej w kierunku wschodnim do Bramy Żeglarskiej. Na tym odcinku zlokalizowane były urządzenia portowe, pomosty i magazyny towarowe.